Truyện ngắn của Trung Trung Đỉnh

Minh họa: Văn Nguyễn

Tin anh Thịnh chết do chất độc hóa học của Mỹ từ mấy anh H15 cũ
điện vào đã đánh gục KỊsor HỊGươnl.





Nhiều năm qua HỊGươnl sống bằng tình yêu của bà với Thịnh. Không đêm
nào bà không mơ thấy anh. Bà mơ thấy Thịnh đang ôm bà, đôi môi hai người
vừa chạm vào nhau thì cánh quạt trực thăng quất vù vù và Thịnh bỗng
dưng giật thót người vùng bỏ chạy. Bà cố sức đuổi theo nhưng đôi chân cứ
quấn vào nhau không sao gỡ ra được.
Tỉnh dậy đôi chân vẫn cứng, dáng Thịnh sấp ngửa chạy lẩn quất đâu đó
trong rừng. Rồi bà lại chìm vào giấc ngủ nặng nề với giấc mơ dang dở. Bà
thấy anh Thịnh dẫn HỊGươnl đi dọc con suối cạn, gặp vạt bướm nhiều màu
bay túa lên, HỊGươnl bỗng thấy mình nhẹ bẫng bay biến vào rừng bướm để
mặc anh đứng ngẩn ngơ. Rồi lại thấy anh Thịnh ngồi trên cái cối gỗ trước
cửa bếp, tay cầm quyển sách dạy cho cô học cách đọc chữ "con Kinh",
chợt các con chữ như những con ong bay từ miệng anh bay ra, đậu lên khắp
người cô. Cô nhột quá hét toáng lên, nhưng miệng cứng lại, tiếng hét bị
chặn nơi họng làm cô tỉnh dậy.
Tỉnh dậy cứ tiếc ngẩn ngơ, người lại lịm đi, mắt vừa nhắm ngủ là đầu
lại mơ thấy cánh rừng tình yêu của hai người, khi thì gùi nặng làm đôi
vai Thịnh trẹo hẳn sang một bên vì leo dốc mưa, khi thì thấy anh chạy
dưới trời nắng nóng vì bị bom na-pal máy bay Mỹ thả xuống thiêu rần rật,
lửa cháy cuồn cuộn, dựng trời. HỊGươnl thấy Thịnh bị lửa ăn xèo xèo,
quay tròn trên bãi cát Ia Mơ... Ôi Jang ơi, không thể như thế được. Anh
Thịnh ơi, nhảy xuống suối Ia Mơ, nước suối giúp tắt lửa trên người anh
ngay mà. Thịnh nhảy ào xuống suối, anh hiện ra lì lợm bên bến nước, nơi
HỊGươnl đang ngồi một mình chờ cho cơm chín, trời sáng chưa rõ mặt
người.
Một quả bom Mỹ hất tung cả xoong chảo nồi niêu, hất tung cả cô và
Thịnh bay lên ngọn rừng. Thịnh ho sặc sụa và không hiểu sao anh chẳng
mặc gì mà người thì cứ bay bay mãi trên nương lúa, cô đang hái rau bí
gặp lúc máy bay Mỹ phun chất độc, khói từ hai cánh máy bay vàng khè phun
ra rây rây thả xuống như mưa bụi, như sương mù trùm kín Thịnh. Anh
không có khăn mặt ướt để ngậm như cô. Thế là Thịnh chết lăn quay ra đất.
HỊGươnl khóc mà sao đôi chân dài như người đi cà kheo của anh lại co
lên, đôi tay gầy dài ngoẵng của anh cũng cong queo cố đưa ra kéo cô đứng
dậy. Chạy! Lại chạy. Thịnh cao nghều đang gùi sắn hay gùi củi gùi rau
từ ngoài rẫy về, cũng giống như mọi người trong đơn vị, vậy mà chỉ
riêng HỊGươnl là thấy khác, thấy thương. Cái cách anh chỉ cho cô học
chữ đơn giản mà sao dễ hiểu, mau thuộc quá.
Cái cách anh nói chuyện cứ thấy nó sao sao kỳ kỳ, nhưng mà cô thấy dễ
thương hơn hết thảy mọi người. Cái gì ở Thịnh cũng toát lên vẻ bình
thường, thủng thẳng, đơn giản, mà sao cứ khiến HỊGươnl nao nao. Cái cửa
bếp bình thường với mọi người nhưng thấp với Thịnh, vì anh cao quá mà.
HỊGươnl thấy Thịnh mỗi lần đi gùi hàng về phải quỳ xuống khó nhọc mới hạ
được gùi hàng nặng xuống, rồi trợn con mắt lên bê gùi vào trong bếp cho
cô. Cô thương anh đứt ruột nhưng không dám nói ra miệng đâu. HỊGươnl
lặng lẽ làm riêng cái dàn ở ngay cửa bếp để tiện cho anh mỗi lần có gùi
đồ đoàn gì về, đặt xuống đấy, không phải quỳ. Thịnh thì vô tình cứ coi
cô như con nít, lại còn xoa đầu người ta khen thông minh nữa, quên
chuyện người ta đã có chồng có con. Mỗi lần ở phía trước về anh đều khi
thì cho cô cái vòng đeo tay bằng gỗ KỊrắc, anh bảo anh tự làm lấy lúc
rảnh; khi thì cái lược bằng sắt máy bay Mỹ.
Có lần anh cho cô cả một chuỗi dây cườm bằng hạt gỗ nhỏ li ti đẹp đến
mức không bao giờ cô dám nghĩ đời cô lại được đeo cái vòng quý hiếm đặc
biệt thế này. Mà làm sao bàn tay con người ta lại có thể làm ra được
thứ hạt óng ả và nhiều màu chỉ bằng một loại lõi gỗ KỊrắc, thứ lõi gỗ
lâu nay đều đã bị bỏ đi ngoài rừng. Thịnh cho cô xem cái dũa bé tí xíu
với lại cái khoan cũng bé tí xíu, "đồ nghề" bất ly thân của anh. Anh bảo
đó là hai cái dụng cụ gia truyền cũng giống như hai thứ bất ly thân của
người trai JRai, đó là con rựa và cái gùi. Không phải, đó là cây ná và
con rựa! HỊGươnl bảo cũng không phải, đó là khẩu súng và con rựa. Nhớ
lần chiến dịch Chư Mố vừa xong, anh em phía trước về chỉnh huấn, không
thấy có Thịnh về, HỊGươnl ngồi ngoài bờ suối cả buổi sáng, quên nhiệm vụ
nấu ăn, quá trưa anh em tìm được cô ngồi khóc một mình.
Hóa ra anh Thịnh không về vì công tác chứ không phải chết. Vì công
tác thì phải có tin riêng cho cô như mấy lần trước chớ. Mấy lần trước có
ai từ trận địa về anh cũng gửi quà cho cô mà... Sau đợt công tác ấy
Thịnh trở nên khác, anh giữ ý ít dám gặp cô, thậm chí mỗi lần về anh
không dám đưa quà cho cô như mọi khi. HỊGươnl buồn không nói. Cô không
nói một lời nào đã đành, cô không nhìn anh nữa. Có ai đó trêu Thịnh với
cô, cô cũng giả lơ cho họ lạt câu chuyện trêu ghẹo. Thịnh gùi rau gùi
củi gùi củ mì về bếp, cô cũng giả lơ làm gì đó "không quan tâm". Có lần
Thịnh nán lại hơ áo, cô không thể không vào bếp. Thịnh tranh thủ lúc
vắng người, hỏi:
- HỊGươnl giận anh à?
HỊGươnl không trả lời. Cô chất củi vào đầy trong bếp. Cô đổ nước vào
nồi quân dụng rồi đổ một gùi sắn băm vào nấu cho heo... Anh lủi thủi
bước ra khỏi bếp với cái áo khô cong khô queo. Mọi lần HỊGươnl đã hơ áo
cho anh rồi đấy.
Anh Thịnh nó chưa có vợ có con ngoài Bắc, cả đơn vị ai ai cũng biết.
HỊGươnl có chồng là anh Kơ Pá Hiêng, huyện đội trưởng, ai ai cũng biết.
Kơ Pá Hiêng lấy HỊGươnl ở làng, có con với HỊGươnl được ba tuổi thì anh
yêu cầu cô ở nhà, không du kích du kiếc gì hết. Cô ở nhà đâu được mấy
tháng thì anh về đưa vợ vào rừng căn cứ cho làm chị nuôi huyện ủy. Ở bên
huyện ủy được nửa năm thì anh liên hệ được cho cô về H15 đây. H15 là
lính chủ lực toàn anh em miền Bắc, có trình độ văn hóa cao hơn, có tác
phong chính quy hơn, có ý thức tổ chức kỷ luật cao hơn, tất nhiên vì thế
cho nên độ yên tâm cũng cao hơn.
Đó là Hiêng suy diễn tính toán theo cái cách của anh thế. HỊGươnl yêu
Hiêng vì cô choáng ngợp bởi vẻ đẹp oai phong của anh mỗi lần về làng
triển khai cho du kích đi phục vụ bộ đội vào chiến dịch. Lại càng thương
yêu anh hơn khi biết anh đã có vợ hai con, nhưng vì vợ con anh ở trong
ấp đã không chịu nổi địch o ép, phải theo người khác phía bên kia để giữ
thân. Cả đội du kích làng PLei Dịt giật mình thấy HỊGươnl quấn quýt với
Hiêng, mới đầu chú chú cháu cháu, sau anh anh em em, sau nữa là không
giữ ý gì hết, cứ nhơn nhơn bá vai bá cổ. Cha mẹ HỊGươnl ở trong làng xa
đâu có ai biết gì mà có phản ứng. Cả huyện đội cũng giật mình vì thấy
thủ trưởng yêu cô du kích trẻ quá, xinh quá, liệu có bình thường không.
Bình thường quá đi chớ, Hiêng nói khi trong cuộc họp chi bộ có người đưa
vấn đề "quan hệ nam nữ" của thủ trưởng ra hỏi. Nó ưng mình trước mà.
Thế là cưới nhau. Thế là có con. Có con rồi HỊGươnl càng đẹp hơn.
Chiến tranh dường như không hề hấn gì đến cô. Da thịt cô nở bung ra,
đã trắng càng trắng hơn. Môi cô đã đỏ tươi roi rói giờ càng thắm hơn,
tươi hơn, gợi tình hơn. Trước đây cô hát hay một, bây giờ cô hát hay
mười. Trước đây trong đám đông có một hai người chú ý đến cô. Bây giờ
không ai không nhìn cô vì cô nổi bật lên như bông hoa rừng nở hết mình
trước muôn loài cây, muôn loài ánh mắt... Một là Hiêng phải bỏ chức
huyện đội trưởng đưa vợ con về làng thôi. Hai là cô phải bỏ đội du kích
tập trung để về làng với cha mẹ thôi. Hai con đường ấy chỉ được chọn một
cho cả hai người! Tất nhiên là cô đành thôi sinh hoạt du kích. Cuộc sắp
xếp đầu tiên gọn nhẹ hợp lý không chê vào đâu được. Nhưng rồi Hiêng vẫn
không đủ yên tâm công tác. Anh được các đồng chí bên huyện ủy gợi ý đưa
cô lên, cho làm chị nuôi một thời gian, sau đó đi học văn hóa, rồi học
ngành y... Đó là tương lai gần của cô do các đồng chí và anh vạch ra,
cũng đơn giản gọn nhẹ như sự thể tất nhiên phải thế.
Nhưng ở huyện ủy một thời gian anh còn cảm thấy không yên tâm hơn. Để
vợ ở nhà, mấy chú du kích còn biết sợ cái uy của thủ trưởng huyện đội,
chứ còn bên huyện ủy có nhiều người nói chuyện rất hay. Họ ca hát văn
nghệ cũng rất hay. Họ ít phải đi phía trước, ít phải đi phía trước tức
là ít chết, lại ăn ngon mặc đẹp hơn du kích, hơn lính bên huyện đội
nhiều... Tóm lại là không yên tâm công tác được. May mà có H15 mới
chuyển về đây phối thuộc, anh nói chuyện với thủ trưởng Hàn, thủ trưởng
Hàn vui tính quá, nhận luôn cho vợ anh về, vừa làm chị nuôi vừa làm quản
lý. HỊGươnl mới đầu dùng dằng định không đi. Công việc ở đây vừa quen
đã phải chuyển đi thế này là thế nào? Đây là công tác cách mạng, Hiêng
nói, em phải chấp hành. Nhưng còn con nhỏ ở nhà thì sao? Thì nó đã có
ông bà, có anh. Một tháng anh về một lần hai lần thăm con mà. Em chuyển
đơn vị mai mốt anh cho em về thăm con được không? Được chớ sao không? Em
nhớ con hung rồi. Làm cách mạng không nói chuyện nhớ nhung đâu, từ từ
anh lo. Trời ạ, cái gì anh ta cũng bảo làm cách mạng phải thế.
Phải xa con. Phải chuyển đơn vị. Phải theo sự sắp xếp của tổ chức. Mà
tổ chức đều từ anh ta mà ra. Cho vợ đi khỏi huyện ủy rồi, Hiêng vẫn
không tài nào yên tâm công tác nổi, ý nghĩ vợ anh đang có kẻ nào đó rình
rập sắp bắt đi mất luôn ám ảnh anh. Bộ đội chủ lực miền Bắc vừa trẻ đẹp
vừa có văn hóa cao, nó không ưng vợ mình thì vợ mình cũng ưng nó mất.
Mà đúng là thế thật. HỊGươnl bây giờ không còn là HỊGươnl du kích ngây
ngô nữa. Cô mặc quân phục chính quy trông càng đẹp và khỏe hơn. Lại ăn
nói đi đứng sinh hoạt có nhiều thay đổi trông thấy. Trong lán ở có gương
lược, dầu thơm, có cả lọ hoa, có cả tranh ảnh treo trên vách. Cô nói
tiếng Kinh đã thạo bây giờ càng thạo hơn. Không những thế cô còn được
đơn vị bố trí cho học văn hóa. Hiêng không tiện hỏi ai dạy cho vợ anh.
Nhưng lúc nào anh cũng canh cánh không yên. HỊGươnl không còn thấy
Hiêng đẹp, không còn thấy anh ta oai phong một tí, chỉ thấy anh lúc nào
cũng hầm hầm hừ hừ như muốn ăn thịt cô. Những đêm tranh thủ vợ chồng gặp
nhau, rừng H15 yên tĩnh đến mức, nghe rõ tiếng suối róc rách, tiếng
cành cây khô rớt, tiếng con gì đó tắc lưỡi và cả tiếng muỗi râm ran
ngoài mùng... Anh không nói không rằng, uống cạn
bi-đông rượu cần mang theo, không mời vợ uống cùng như hồi mới đưa cô
đi thoát ly, rồi lao vào giật áo váy cô ra không phải để ái ân mà là để
soi đèn pin xem xem có gì thay đổi! Lần đầu tưởng anh đùa, cô cười rinh
rích khoái chí trêu anh: "Nó mốc hết rồi". Anh gầm gừ không nói. Có lần
hai người đang "lên đến đỉnh dốc" như cách nói của anh hồi mới yêu
nhau, thì bỗng dưng Hiêng giật thót người vùng dậy. Anh ta lao đầu ra
khỏi cửa. Trời tối như bưng. Anh ta lại lao đầu vào nhà. Sợ gây tiếng
động, anh ta run bắn lên ôm riết lấy cô, khi ấy cô đã nguội lạnh, đã cảm
thấy sự ghê tởm. Từ bé đến giờ chưa bao giờ HỊGươnl cảm thấy vô cảm đến
mức ấy. Anh ta giày vò cô. Dựng cô dậy. Vật cô ra. Cô như một cái xác
không hồn.
Một lần. Hai lần. Ba bốn năm lần... Cho đến cái lần mới nhất gần đây,
anh đành bất lực nói với cô:
- Tui có còn là chồng của mày nữa không, HỊGươnl?
- Không! - Cô nói. Mình không là vợ Hiêng nữa đâu. Bỏ mình đi.
Anh gầm lên bằng tiếng JRai:
- Không là vợ tui thì là vợ ai?
- Tui không là vợ ai hết!
Hiêng giật khẩu súng K59 ra khỏi bao.
HỊGươnl nói:
- Bắn tui thì dễ nhưng ai nuôi con? Anh để tui về quê tui nuôi con
tui!
Ngay sáng hôm sau Hiêng làm việc với thủ trưởng Hàn và cũng ngay trưa
hôm đó anh đưa vợ về quê. Cứ tưởng thế là hết, thế là chẳng bao giờ gặp
lại anh Thịnh và các anh H15 nữa. Hiêng càng lồng lộn ghen tuông,
HỊGươnl càng lạnh lùng xa cách. Hai người về làng mà vẫn còn cãi cọ
nhau, già làng và cán bộ làng phạt Hiêng một con heo ba nắm để cúng Jang
làm lành...
Ba ngày sau cái bữa uống rượu cúng Jang ấy, Hiêng về đơn vị chỉ huy
chuẩn bị đánh đồn Chư Mố. Lần này có H15 phối thuộc, phải nhổ cái gai
độc này mới giải phóng được mấy xã vùng ven Cheo Reo. Tổ trinh sát của
Thịnh được thủ trưởng Hàn chỉ định đi trinh sát cùng huyện đội. Huyện
đội trưởng Hiêng cho anh Pui Bế, người cùng quê dẫn ba anh chủ lực về
làng "cắm". Tổ trinh sát gặp lại HỊGươnl. Thịnh và HỊGươnl đều quá bất
ngờ... Và cái đêm đầu tiên liên hoan cùng đội du kích, Thịnh chếnh
choáng say.
Anh về lán nằm. HỊGươnl đem cháo gà cho anh. Cứ như có sự sắp xếp.
Hình như đồng đội có biết tình cảm của hai người nên hai anh kia đều nán
lại uống rượu cần, ăn cháo cùng du kích làng. Và Thịnh đã hôn HỊGươnl
như chưa bao giờ được hôn. HỊGươnl cũng đáp lại, cô hôn anh, ngã nhào
vào lòng anh. Anh không còn đủ lý trí nữa rồi. HỊGươnl cũng không còn lý
trí. Họ quấn vào nhau. Nhưng người Thịnh bỗng dưng run lên bần bật khi
HỊGươnl đã sẵn sàng trao cho anh tất cả. Thịnh vùng dậy vơ áo váy cho cô
rồi vội mặc áo quần, không nói không rằng chạy biến vào rừng...
Từ hôm đó đội trinh sát của Thịnh cũng biến mất vào chiến dịch...

***
Bây giờ cả hai người đàn ông của HỊGươnl đều đã không còn! Sau khi
chia tay với HỊGươnl, Hiêng lấy cô y tá huyện đội, đẻ được thêm một em
bé gái thì cả hai người cùng hy sinh trong những ngày cuối cùng của cuộc
chiến dưới chân Chư Mố. HỊGươnl hay tin liền đến huyện đội xin cho cô
được nuôi con gái, cho hai đứa con nít có anh có em. Cô đặt tên cho con
gái theo họ mình là Kor HỊLiên.
Bây giờ thằng anh nó làm huyện đội trưởng còn con gái nuôi HỊLiên thì
đã là bác sĩ bệnh viện tỉnh rồi. Nghe câu chuyện tình buồn thương của
mẹ, HỊLiên đã cùng chồng mua vé tàu xe đưa mẹ ra tận Thanh Hóa dự đám
giỗ đầu bác Thịnh. Nào ngờ bác Thịnh đã mất mà phía sau bác vẫn còn
nguyên gánh nặng chiến tranh, ấy là hai người con của bác đều bị dị tật
bẩm sinh, không những không làm ăn gì được mà còn thỉnh thoảng điên điên
khùng khùng, người vợ bác gầy như que củi không đủ sức lo toan. HỊGươnl
gạt nước mắt bảo con gái nuôi và con rể, thôi, để mẹ gửi cho bác và các
em cái sổ hưu và cái sổ thương binh của mẹ, gùi đỡ cho bác Thịnh gái
đoạn đường cuối con dốc của cánh rừng mà bác Thịnh lúc nào cũng gọi là
cánh rừng tình yêu... nặng nợ này.

Trung Trung Đỉnh